Dhammayangyi Temple (สร้างราว ค.ศ. 1165?) (พม่า: ဓမ္မရံကြီးပုထိုး)

Dhammayangyi หรือ Dhamma-yan-gyi Pahto เป็นวัดที่มีขนาดใหญ่ที่สุดใน Bagan โดยมีความกว้างประมาณ 255 ฟุต (78 เมตร) เท่ากันทั้งสี่ด้าน

เกี่ยวกับตัวผู้สร้างและรายละเอียดของการก่อสร้างยังคงมี ข้อถกเถียงอย่างมาก
โดยทั่วไปเชื่อกันว่าวัดนี้สร้างขึ้นโดย พระเจ้านรธู (King Narathu) (ครองราชย์ราว ค.ศ. 1167–1170)
เป็นเวลา ประมาณสามปี เพื่อ ชดใช้กรรมจากการปกครองที่ชั่วร้ายของพระองค์

แต่อีกฝ่ายหนึ่งเชื่อว่า ผู้สร้างวัดนี้คือ พระเจ้าสีธูที่ 1 (Sithu I) พระราชบิดาและกษัตริย์องค์ก่อนของนรธู ผู้สร้าง Thatbyinnyu เช่นกัน

ตำนานเกี่ยวกับพระเจ้านรธู

ตำนานเล่าว่า พระเจ้านรธูจบชีวิตลงด้วยเหตุการณ์อันน่าสะพรึงกลัวไม่นานหลังจากขึ้นครองราชย์:

1. พระองค์ สำลักบิดาตนเองจนตาย

2. จากนั้น ประหารพี่ชายของตนเอง

3. และต่อมา สังหารชายาของพระบิดา ซึ่งเป็น เจ้าหญิงจากอินเดีย ด้วยเหตุผลเรื่อง พิธีชำระล้างร่างกายแบบฮินดู

ภายหลัง พระองค์ถูก ลอบสังหารโดยชายแปดคน ซึ่งปลอมตัวมาเป็น พราหมณ์ และถูกส่งมาจากพระราชบิดาของเจ้าหญิง

อีกตำนานหนึ่งกล่าวว่า พระองค์ถูกสังหารโดย คณะทูตจากลังกา (Ceylon) ซึ่งไม่เพียงแต่ฆ่ากษัตริย์ แต่ยัง บุกปล้นเมือง และ นำอิทธิพลทางสถาปัตยกรรมแบบลังกาเข้าสู่ Bagan

รูปแบบและโครงสร้างวัดธรรมยังจี

Dhammayangyi มี ผังพื้นคล้ายกากบาทกรีก (Greek Cross) เช่นเดียวกับ Ananda Pahto
เป็นวัดทรงพีระมิดขนาดใหญ่มาก สูงเพียงชั้นเดียว แต่มี ระเบียงซ้อน 6 ชั้นภายนอก ที่ค่อย ๆ ลดหลั่นขึ้นไป

วัดหันหน้าไปทางทิศตะวันออก
การก่ออิฐของวัดนี้ถือว่ามีความ ประณีตที่สุดใน Bagan (เล่ากันว่า พระเจ้านรธูจะประหารช่างก่ออิฐ หากสามารถเสียบเข็มเข้าไปในรอยต่อระหว่างก้อนอิฐได้!)

วัดที่ไม่เสร็จสมบูรณ์ และความลึกลับ

เนื่องจากการเสียชีวิตของผู้สร้าง ทำให้วัดนี้ อาจไม่เคยสร้างเสร็จสมบูรณ์
แต่ยังมี สิ่งลึกลับอีกประการ ที่เกี่ยวข้องกับวัดนี้

ภายในวัดมี ทางเดินวงรอบสองชั้น (inner ambulatories)
ล้อมรอบ แกนกลางขนาดสี่เหลี่ยมจัตุรัสตัน ซึ่งมีขนาดประมาณ 82 ฟุต (25 เมตร) ในแต่ละด้าน

เกือบ ทุกส่วนของทางเดินวงในถูกถมเต็มไปด้วยเศษอิฐหิน ซึ่งน่าจะเกิดขึ้นตั้งแต่ช่วงเวลาที่วัดเริ่มก่อสร้าง บางคนสันนิษฐานว่า หากพระเจ้านรธูเป็นผู้สร้างจริง อาจเกิดเหตุการณ์ที่ คนงานหยุดสร้างทันทีหลังการตายของพระองค์ หรือบางที อาจถมทางเดินเหล่านั้นเพื่อแสดงความแค้นหรือความดูแคลนต่อพระองค์

 สถานะของ Dhammayangyi ในปัจจุบัน

วัดธรรมยังจี ยังคงเป็นหนึ่งใน สิ่งก่อสร้างที่แปลกประหลาดและน่าค้นหาที่สุด ในทุ่งราบ Bagan
ทั้งจากขนาด ความลึกลับ และตำนานเบื้องหลังที่ยังถกเถียงกันไม่สิ้นสุด